Pedagog specjalny

Jak wspierać rozwój społeczny dziecka?

Rozwój społeczny dziecka to kluczowy element kształtujący przyszłość, obejmujący zdobywanie przez dziecko niezbędnych umiejętności interpersonalnych, jak komunikacja, współpraca i zrozumienie norm społecznych. Ten dynamiczny proces, będący integralną częścią ogólnego rozwoju, wpływa na zdolność dziecka do efektywnego funkcjonowania w społeczeństwie. Przez interakcje z rodziną, rówieśnikami i innymi osobami z otoczenia, dziecko uczy się ważnych zasad społecznych, co pozwala mu na budowanie zdrowych relacji oraz adaptację do różnych sytuacji życiowych. Rozwój społeczny jest fundamentem, na którym opiera się zarówno dobrostan emocjonalny, jak i sukces w dorosłym życiu.

Rodzina jest pierwszą grupą społeczną, w niej dziecko się socjalizuje i dzięki niej staje się zdolny do uczestnictwa w życiu społecznym. W rodzinie nabywa pierwsze zachowania społeczne poprzez naturalną tendencję do naśladownictwa i identyfikacji, która pozwala na uczenie się poprzez obserwację i spontaniczne naśladowanie zachowań członków rodziny. W toku codziennych czynności rodzinnych istnieje wiele naturalnych sytuacji społecznych stanowiących podłoże do różnorodnych kontaktów i interakcji dziecka z otoczeniem.

Przedszkole uczy dziecko empatii na potrzeby drugiego człowieka, pomaga też przejść przez trudny okres dziecięcego egocentryzmu. Stopniowo wprowadza dziecko do przestrzegania zasad współżycia w grupie, uczy, jak zachowywać się w zróżnicowanych sytuacjach, ale przede wszystkim stwarza dziecku możliwość zabawy z rówieśnikami.

Jak wspierać rozwój społeczny twojego dziecka:

1. Od najmłodszych lat dbaj o swoją relację z dzieckiem i bądź dla niego wzorem – pokazuj mu, na czym polega wzajemne wspieranie się i życzliwość. Bądź uważny na potrzeby dziecka.

2. Stwórz dla dziecka bezpieczny dom – dziecko może rozwinąć w sobie empatię i wrażliwość na innych, jeśli samo ich doświadcza. Jeśli zapewnisz mu spokój i poczucie bezpieczeństwa, będzie miało możliwość uczenia się ważnych umiejętności społecznych.

3. Dbaj o to, by dziecko nie było przeciążone stresem – nauczcie się, jak może ono obniżać poziom swojego stresu i pobudzenia. Wówczas będzie mu łatwiej osiągnąć spokój i uważność, które są niezbędne, by budować dobre relacje z innymi.

4. Ucz dziecko odczytywania niewerbalnych komunikatów – zwracaj jego uwagę na wyraz twarzy, mimikę, ton i zachowanie innych ludzi. Podczas oglądania filmu możesz zapytać: „Jak ci się wydaje, co może teraz czuć główna bohaterka?”. Odwołuj się również do sytuacji z życia codziennego. Dziel się przemyśleniami: „Wydaje mi się, że pani kasjerka była zirytowana, kiedy blokowaliśmy kolejkę. A ty jak myślisz?”.

5. Umożliwiaj dziecku współdziałanie z innymi – okres wczesnoszkolny jest na to doskonałym momentem. Dziecko może współpracować z innymi, np. przy wykonywaniu projektu przedszkolnego, ale również w czasie wolnym. Współdziałania dobrze uczą również sporty zespołowe.

6. Bądź dla dziecka przykładem na to, w jaki sposób prosić o pomoc – pokaże mu to, że inni ludzie mogą być źródłem wsparcia. Zachęcaj dziecko do tego, by ono również niosło pomoc innym. Trenujcie wspólnie odczuwanie wdzięczności. Inicjuj rozmowy o tym, za co jesteście wdzięczni. Rozmawiajcie wtedy o roli innych ludzi w waszym życiu.

7. Pomóż dziecku rozwijać poczucie własnej wartości i pozytywną samoocenę – dziecko będzie w stanie budować dobre relacje, jeśli samo będzie się ze sobą dobrze czuło.

8. Pomóż dziecku rozwijać wiedzę o emocjach – nazywaj własne emocje oraz emocje dziecka i zachęcaj je do tego samego. Możesz powiedzieć: „Wydaje mi się, że jesteś bardzo rozzłoszczony. Czy mam rację? Co mogłoby ci pomóc?”.

9. Jeśli dziecko wyraża potrzebę kontaktu z innymi, pomagaj mu ją realizować – czasem bywa to trudne, ponieważ w okresie wczesnoszkolnym dzieci nie mają jeszcze zwykle możliwości samodzielnie się przemieszczać. Z pewnością wiele energii od rodzica wymaga pomaganie dziecku w organizowaniu spotkań towarzyskich czy umożliwianie mu udziału w zajęciach dodatkowych. Warto to jednak robić, ponieważ takie formy spędzania wolnego czasu pozwalają dziecku rozwijać się społecznie.

10. Ucz dziecko, w jaki sposób można rozwiązywać problemy uwzględniając potrzeby własne oraz innych ludzi. Dobrą okazją do tego jest np. sytuacja, kiedy dziecko kwestionuje jakąś zasadę, której przestrzegania wymagają rodzice. Wysłuchanie jego argumentów oraz odniesienie się ze zrozumieniem do jego uczuć, a następnie wyrażenie swoich uczuć i argumentów może być punktem wyjścia do wspólnego poszukiwania rozwiązania godzącego potrzeby obu stron.

11. Nie bój się rozmawiać z dzieckiem o trudnych tematach dotyczących relacji z innymi – do takich tematów może należeć przemoc między dziećmi, zazdrość, rywalizacja. Rozmawiajcie o konkretnych sytuacjach, zastanawiajcie się wspólnie, dlaczego do nich doszło i jak można im zapobiegać. Buduj atmosferę, dzięki której dziecko nie będzie bało się mówić ci o nieprzyjemnych wydarzeniach z udziałem innych osób.

12. Pokaż dziecku, jak można działać na rzecz własnej społeczności – umożliwiaj mu udział w różnego rodzaju zbiórkach czy wydarzeniach charytatywnych.

Pełne empatii podejście do dziecka od jego najmłodszych lat pozwala mu rozwijać się społecznie.

Zachowania agresywne u dzieci w wieku przedszkolnym.

Agresja u dzieci w wieku przedszkolnym to wyzwanie, z którym borykają się zarówno opiekunowie w przedszkolu, jak i rodzice. Kluczowe jest zrozumienie, co kryje się za agresywnymi zachowaniami, oraz opracowanie skutecznych metod reagowania, które nie tylko pomogą w zarządzaniu trudnymi sytuacjami, ale przede wszystkim wesprą rozwój emocjonalny i społeczny dziecka.

Agresywne zachowania dzieci w przedszkolu mogą mieć wiele przyczyn. Oto kilka najczęstszych, wraz z propozycjami, jak im zaradzić:

Przebodźcowanie i nadwrażliwość słuchowa: gdy dziecko jest narażone na zbyt wiele bodźców – głośne dźwięki, intensywne kolory – może odczuwać stres. Rozwiązania mogą obejmować:

zapewnienie cichych miejsc w przedszkolu, gdzie dziecko może się wyciszyć.
użycie słuchawek wyciszających dla dzieci nadwrażliwych na dźwięki.
organizowanie zajęć w mniejszych grupach, aby zminimalizować hałas i chaos.
zachęcanie do spokojnych zabaw po powrocie do domu, zamiast ekranów, które mogą intensyfikować przebodźcowanie.

Sfrustrowane podstawowe potrzeby: głód, zmęczenie i brak poczucia bezpieczeństwa to tylko niektóre z potrzeb, których niespełnienie może prowadzić do frustracji. Jak pomóc:

ważne jest, aby dziecko zjadło śniadanie w domu, ale zachowało apetyt na pierwszy posiłek w przedszkolu. przerwy między posiłkami nie mogą być zbyt długie.
dostosowanie rytmu dnia do potrzeb dziecka, w tym czas na odpoczynek.
warto dbać o odpowiedni czas snu dziecka oraz monitorować jego stan zdrowia. Dziecko niewyspane albo z gorączką i katarem będzie bardziej drażliwe i skłonne do niekontrolowanych zachowań.

Trudności z integracją w grupie: konflikty z rówieśnikami mogą być dla dziecka źródłem stresu. Nieśmiałość może utrudniać małemu człowiekowi wchodzenie w relacje. Możliwe rozwiązania mogą obejmować:

rozmowy z nauczycielami, aby dowiedzieć się, jak dziecko czuje się wśród rówieśników, jaką rolę pełni w grupie (czy dominuje, czy jest uległe, czy jest obserwatorem), jakie trudności towarzyszą mu w kontaktach społecznych.
w przypadku konfliktów organizowanie wspólnych aktywności między skonfliktowanymi dziećmi, promujących współpracę i budujących pozytywne relacje między nimi.
w przypadku nieśmiałości uwzględnienie zabaw i zajęć w parach oraz małych grupach, a także nawiązanie relacji z rówieśnikami z przedszkola poza placówką.
odpowiednio zaplanowany rytm dnia, uwzględniający zajęcia ruchowe, który zniweluje nudę i przekieruje energię dzieci na właściwy sposób jej spożytkowania.

Zmiany w życiu dziecka (zarówno te duże, jak i mniejsze): przeprowadzka do nowego domu, narodziny rodzeństwa, śmierć w rodzinie, konflikty między rodzicami, a także zmiana rytmu dnia czy organizacji życia rodzinnego mogą zaburzyć równowagę psychiczną dziecka i skutkować przeżywaniem silnych emocji. Warto:

zastanowić się, jakich zmian doświadcza dziecko oraz rodzina.
skupić większą uwagę na zapewnieniu dziecku stabilności i przewidywalnej struktury we wszystkich pozostałych obszarach jego życia.
w przypadku, kiedy rodzina doświadcza silnych emocji, warto wspólnie z psychologiem zastanowić się, jak wesprzeć wszystkich członków rodziny.

Niedobory w organizmie: braki składników odżywczych mogą wpływać na zachowanie dziecka. Warto:

przeprowadzić badania, jeśli zaobserwujemy nagłe zmiany w zachowaniu, które mogą wskazywać na niedobory.
dostosować dietę dziecka, wzbogacając ją o brakujące składniki.

Zrozumienie przyczyn w ścisłej współpracy z personelem przedszkola i innymi specjalistami może pomóc w zapewnieniu dziecku wsparcia, którego potrzebuje do zdrowego rozwoju emocjonalnego i społecznego.

U dzieci w wieku przedszkolnym występują następujące formy agresji:

— fizyczną (kopanie, potrącanie, uderzenie, ciągnięcie za uszy, włosy, pobicie),

— słowną (wyśmiewanie, obrażanie, poniżanie),

— symboliczną (np. podarcie zdjęcia ojca, który sprawił dziecku lanie). Ze względu na przedmiot wyróżnia się agresję:

— skierowaną na innych ludzi (pobicia, słowne znieważenia),

— na zwierzęta lub rośliny (zabijanie zwierząt, przywiązywanie kotu do ogona puszek, łamanie drzew, niszczenie kwiatów) ,

—na przedmioty (dewastowanie, rozbijanie). Przedmiotem agresji może być sam agresor (autoagresja polegająca na samookaleczeniach lub samobójstwie).

Agresja bywa sposobem wyrażania złości. Dzieci w przedszkolu skutecznie stosują takie formy agresji, jak: bicie, krzyki, wulgaryzmy, przezywanie, niszczenie przedmiotów, obmawianie, arogancja, wykluczanie innych dzieci z grupy, buntowanie się przeciwko poleceniom dorosłych. Każde zachowanie agresywne ma swoje przyczyny i aby skutecznie mu przeciwdziałać, należy przyjrzeć się, skąd to zachowanie może się brać. Brak zaspokojonych potrzeb często powoduje u dzieci złość, gniew, a nawet wściekłość. Zdarza się agresywne odreagowywanie swoich emocji na osobach lub przedmiotach zupełnie niezwiązanych ze sprawą.

Dziecko uczy się poprzez słowa, obserwację i doświadczanie. W procesie wychowania często nadmiernie skupiamy się na tłumaczeniu jak prawidłowo zachowywać się w różnych sytuacjach, zaś zapominamy o tym, że to my powinniśmy być głównym wzorcem prawidłowych zachowań.

Dzieci zachowują się na wzór tego jak zachowują się najbliżsi z ich otoczenia. Tak więc niezwykle istotna jest nasza postawa i nasze zachowanie. To dzięki postawie rodziców czy opiekunów oraz obserwację ich wzajemnej relacji dziecko buduje obraz siebie i innych ludzi. Problemem jest również brak jasnych zasad oraz brak konsekwencji w ich respektowaniu. W przypadku agresji niezwykle istotne jest natychmiastowe działanie. Nie należy reakcji na złe zachowanie odkładać na później, gdyż dzieci nie będą już kojarzyć danej sytuacji. Po prostu o niej zapomną. Po zakończeniu ataku dziecko powinno zrozumieć, co się stało z nim samym. Zobaczyć, że to było złe i niebezpieczne dla niego samego i innych osób. Dziecko w miarę swych możliwości powinno też naprawić skutki swojej agresji np.: oddać zabrany przedmiot, naprawić zepsutą budowlę i oczywiście przeprosić, za swoje zachowanie i obiecać poprawę.

Sposoby radzenia sobie z agresywnym zachowaniem dziecka

Budowanie pozytywnej komunikacji: Rozmawiaj z dzieckiem o jego emocjach i uczuciach. Nauka nazywania własnych emocji jest ważnym krokiem w rozwoju emocjonalnym dziecka. Pomóż mu zrozumieć, że złość czy frustracja to normalne uczucia, ale istnieją akceptowalne sposoby ich wyrażania.
Konstruktywne rozwiązywanie problemów: W sytuacji agresywnego zachowania dziecka, zamiast reagować karą, postaraj się razem z nim znaleźć rozwiązanie problemu. Na przykład, jeśli dziecko bije w przypływie złości, przedyskutuj z nim, co mogłoby zrobić inaczej, kiedy tak się czuje.
Modelowanie pozytywnych zachowań: Dzieci uczą się przez obserwację. Pokazując, jak radzisz sobie z własnymi emocjami i frustracjami, uczysz pozytywnych sposobów reagowania na trudności. Spokojna reakcja na stres może być ważnym przykładem dla dziecka.
Ustanawianie jasnych granic: Dzieci czują się bezpieczniej i są mniej agresywne, gdy jasno znają granice akceptowalnego zachowania. Ustal z dzieckiem jasne reguły dotyczące tego, co jest, a co nie jest dopuszczalne i konsekwentnie ich przestrzegaj.
Nauka empatii: Pomóż dziecku zrozumieć uczucia innych poprzez rozmowy na temat tego, jak jego zachowanie wpływa na inne osoby. Rozwijanie empatii jest kluczowe w uczeniu dziecka, jak radzić sobie z agresją w sposób społecznie akceptowalny.
Wprowadzanie technik relaksacyjnych: Naucz dziecko prostych technik relaksacyjnych, które mogą pomóc mu wyciszyć się w momentach złości czy frustracji. Mogą to być ćwiczenia oddechowe, liczenie do dziesięciu, czy też chwila spokoju z ulubioną książką lub zabawką.
Zapewnienie odpowiedniej ilości ruchu: Aktywność fizyczna jest nie tylko sposobem na spalenie nadmiaru energii, ale także na radzenie sobie ze stresem i napięciem. Upewnij się, że Twoje dziecko ma wystarczającą ilość czasu na zabawę na świeżym powietrzu i inne formy aktywności fizycznej.
Wsparcie emocjonalne: Pokaż dziecku, że zawsze może na Ciebie liczyć, że jesteś źródłem wsparcia i bezpieczeństwa. Otwarta komunikacja i gotowość do wysłuchania, co dziecko ma do powiedzenia, buduje zaufanie i pomaga dziecku czuć się zrozumianym.
Ustalanie konsekwencji: Kiedy zachowanie dziecka wymaga interwencji, zamiast stosować tradycyjne kary, lepiej jest ustalić konsekwencje, które są bezpośrednio związane z jego działaniami. Dziecko łatwiej zaakceptuje konsekwencje, które są logicznym wynikiem jego zachowania, niż karę, która wydaje się być arbitralna.
Rozwijanie zainteresowań dziecka: Zachęcaj i wspieraj dziecko w eksplorowaniu jego zainteresowań i pasji. Uczestnictwo w zajęciach dodatkowych może nie tylko pomóc w rozwoju nowych umiejętności, ale także zapewnić dodatkowe źródło satysfakcji i poczucia własnej wartości.
Rola pozytywnych wzmocnień: Mądre pochwały to takie, które koncentrują się na konkretnych działaniach dziecka, unikając etykietowania. Na przykład:

należy podkreślić, jak dziecko pomogło komuś przez swoje działanie, zamiast ograniczać się do stwierdzenia „jesteś super”.
dopuszczalne jest wskazywanie na konkretne, obserwowalne cechy dziecka, np. mówienie „jesteś szybki” po wykazaniu się zwinnością, czy „jesteś dzielny”, gdy dziecko stawi czoła swoim obawom.
oglądając pracę plastyczną, zamiast oceniać, skupmy się na zaangażowaniu: „Widzę, ile pracy włożyłeś w te rysunki; zobacz, jakie ciekawe kształty i kolory użyłeś”. Zadajmy pytania, które zachęcą dziecko do podzielenia się swoimi myślami: „Co chciałeś przedstawić na tej pracy? Czy jest coś, co chciałbyś zmienić?”
ocena własnego postępu poprzez porównania z wcześniejszymi działaniami, np. „Dzisiaj ubrałeś się szybciej niż wczoraj”, co pozwala uniknąć porównań z innymi i skupić się na osobistym rozwoju.

Zmagając się z agresją przedszkolaków, kluczowe jest połączenie cierpliwości, zrozumienia i stosowanie pozytywnych metod wychowawczych. Przedstawione porady mają wspierać rozwój emocjonalny i społeczny dzieci, pamiętając, że każde z nich jest inne i wymaga indywidualnego podejścia. Jako rodzice, jesteśmy dla nich wzorem, pokazując, jak radzić sobie z emocjami i konfliktami. Dzięki współpracy, zrozumieniu i wsparciu, możemy prowadzić nasze dzieci przez wyzwania, budując przy tym zdrowe relacje.

„Terapia pedagogiczna

poprzez zabawę”

I. Wstęp

Pojęcie terapii jest wieloznaczne. Określamy tak sposób pracy z dziećmi mający na celu rozładowanie wewnętrznych konfliktów, frustracji i napięć o charakterze emocjonalnym.

Terapia pedagogiczna jako system działań wychowawczych skierowana jest na udzielenie pomocy dziecku.

Tak więc rozumienie dziecka, jego zachowań, pozwala na dobór określonej strategii pracy terapeutycznej.

Dysharmonie i zaburzenia rozwoju mają wyraźne tendencje do pogłębiania się w wypadkach, gdy nie podejmuje się działań terapeutycznych w zaburzonych zakresach. Dlatego też ważne jest wczesne wykrycie wszelkich odchyleń rozwojowych oraz zapewnienie odpowiedniej pomocy zmierzającej do wyrównania i korygowania tych zaburzeń, gdyż brak tych oddziaływań może stać się czynnikiem hamującym normalną aktywność dziecka lub prowadzić do nieprawidłowych i niepożądanych zachowań.

Obserwacja ma pomóc nauczycielce i rodzicom w lepszej organizacji procesu wychowania, wzmacniania i pomocy w trudnościach jakie ma dziecko. Indywidualne i podmiotowe traktowanie wychowanków daje wiele możliwości harmonijnego rozwoju dzieci.

Zajęcia terapeutyczne w przedszkolu obejmują usprawnianie funkcji słuchowych, wzrokowych, ruchowych i ich właściwej koordynacji.

Terapia oparta jest na następujących zasadach:

integracja,
adekwatność,
tempo dostosowane do dziecka,
zasada „drobnych kroków”,
systematyczność i intensywność działań,
doprowadzenie rozpoczętej pracy do końca,
wdrażanie do samokontroli,
akceptacja, pogoda ducha,
właściwe wzmacnianie, nagroda,
eliminowanie frustracji (ocena za wkład pracy, nie za efekt),
przestrzeganie jednolitego systemu oddziaływań w przedszkolu, w domu i podczas zajęć terapeutycznych.

Podstawową formą aktywności małego dziecka jest zabawa. Specyficzną rolę w prowadzeniu terapii pedagogicznej spełnia nawiązywanie do aktywności zabawowo- twórczej dzieci. Umiejętne kierowanie zabawami twórczymi pozwala dziecku na rozładowanie napięć emocjonalnych, znalezienie swojego miejsca w grupie, rozbudzenie zainteresowań i poznanie własnych możliwości. Stąd zabawa, szczególnie spontaniczna, ma walory terapeutyczne. Prowadzi ona do zaspokajania potrzeb i oczekiwań dzieci. Dlatego też uważana jest za jedną z podstawowych technik pracy terapeutycznej z dzieckiem w wieku przedszkolnym.

Ważnym elementem pracy terapeutycznej w przedszkolu jest także rozmowa indywidualna z dzieckiem. Nauczycielka spostrzegając bierność, apatię czy wewnętrzne zamknięcie się dziecka, próbuje w warunkach wzajemnego zaufania poznać przyczyny takiego zachowania się dziecka. To zaś pozwoli jej na zorganizowanie zabawy, w której dziecko odczułoby radość tworzenia czegoś nowego, a przede wszystkim zbliżyłoby go do grupy rówieśniczej.

Ważnym sposobem pracy terapeutycznej jest organizowanie zabaw lub inscenizacji na podstawie tekstu literackiego oraz aktywność plastyczna.

Zastosowanie zabawy zarówno w pracy dydaktycznej, jak i wychowawczej powoduje, że dziecko jest mniej skrępowane, staje się bardziej otwarte, ufne, chętnie uczestniczy w działaniach edukacyjnych, z łatwością i chęcią przyswaja przekazywaną mu wiedzę i umiejętności.

Powinnością nauczyciela jest natomiast stymulowanie, wspieranie i inicjowanie rozwoju potrzeb i oczekiwań dzieci związanych z poznawaniem świata, potrzebą aktywności oraz próbą urzeczywistnienia tych oczekiwań w aktywności zabawowej dzieci.

Podczas wykonywania wszystkich proponowanych ćwiczeń należy pamiętać o tym by:

- stopień trudności zadania dostosowany był do aktualnych możliwości dziecka,

zakres podpowiedzi był dostosowany do aktualnych możliwości dziecka i zmniejszany w miarę jego rozwoju,
w czasie jednego zajęcia wykonywać kilka ćwiczeń z różnych kategorii (np. doskonalenie percepcji wzrokowej i ćwiczenie grafomotoryki), które będą przeplatane ćwiczeniami relaksacyjnymi,
powtarzać ćwiczenia tak długo, aż dziecko będzie potrafiło wykonać je prawidłowo i samodzielnie,
stosować system nagród rzeczowych i społecznych (pochwały)

II. Cel i zadania

Nadrzędnym celem terapii jest wspomaganie rozwoju dziecka. Rozumiemy przez to usprawnianie funkcji psychomotorycznych, wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach, rozwijanie samodzielności, budowanie wiary we własne siły oraz korygowanie odchyleń od normy.

Zadania:

stymulowanie rozwoju intelektualnego dziecka,
integracja dziecka z grupą rówieśniczą,
rozwijanie wyobraźni, myślenia, aktywności twórczej,
kształtowanie umiejętności samodzielnego działania dziecka,
budzenie wrażliwości estetycznej,
rozwijanie umiejętności komunikowania się,
kształtowanie umiejętności wyrażania przez dziecko własnych uczuć, przeżyć, spostrzeżeń.

Metody:

Podczas pracy z dzieckiem nauczyciel zastosuje metody wspierające

i stymulujące naturalny rozwój dziecka oraz angażujące wiele zmysłów: słuch, wzrok, dotyk. Będą to m.in. metody:

ćwiczeń,
zadań stawianych do wykonania,
słowne, np.: zagadki, objaśnienia, rozmowa, opowiadanie,
oglądowe, np.: pokaz, obserwacja,
metody aktywizujące:
- - - elementy metody P. Dennisona – kinezjologia edukacyjna,
    - elementy naturalnej metody nauki czytania I. Majchrzak,
    - elementy metody Dobrego Startu M. Bogdanowicz,
    - elementy Ruchu Rozwijającego W. Sherborne,
    - elementy pedagogiki zabawy.

IV. Działania edukacyjne

1. 1.Percepcja wzrokowa.

Cele:

1. - przygotowanie do nauki czytania,
  - wyrabianie spostrzegawczości,
  - kształtowanie analizy i syntezy wzrokowej,
  - doskonalenie pamięci bezpośredniej i odroczonej, mechanicznej i logicznej,
  - rozwijanie słownictwa biernego i czynnego.

Ćwiczenia i zabawy:

1. - segregowanie figur geometrycznych wg dowolnej cechy: kolor, kształt, wielkość
  - wyszukiwanie spośród wielu takiego samego obrazka,
  - składanie obrazka z części wg wzoru,
  - układanie prostych szlaczków geometrycznych wg wzoru,
  - układanie patyczków wg wzoru,
  - rozpoznawanie treści obrazków ukazywanych w krótkich ekspozycjach,
  - „Co zmieniło miejsce?”- odtwarzanie z pamięci uprzednio zaobserwowanych przedmiotów,
  - „Nawlekamy korale”- odtwarzanie prostych rytmów: koło, kwadrat, trójkąt,
  - układanki geometryczne płaskie wg wzoru,
  - odgadywanie kształtu przedmiotów rozpoznawanych uprzednio dotykiem,
  - „Pocięte prostokąty”- składanie z części wg wzoru,
  - dobieranie par jednakowych obrazków,
  - tworzenie prostych figur z plasteliny (konturowych),
  - zakreskowywanie prostych figur geometrycznych wg wzoru,
  - „Rozbite naczynia”- układanie całości z pociętych części bez wzoru,
  - odtwarzanie graficzne schematów znaczeniowych utworzonych z figur,
  - odtwarzanie układów przestrzennych wg wzoru z klocków,
  - uzupełnianie braków w szlaczkach geometrycznych wg wzoru,
  - układanie szlaczków z figur geometrycznych wg wzoru,
  - odtwarzanie z pamięci uprzednio zaobserwowanych figur geometrycznych i stosunków między nimi- poprzez graficzne odtwarzanie układu figur- poprzez ułożenie figur w oparciu o obraz zachowany w pamięci wzrokowej,
  - odwzorowywanie prostych szlaczków z elementami literowymi,
  - kalkowanie szlaczków,
  - rysowanie szlaczków wg wzoru,
  - lepienie szlaczka z plasteliny,
  - składanie obrazków wg wzoru (rodzaj i ilość części uzależniona od poziomu rozwoju dziecka),
  - rysowanie prostych schematów znaczeniowych na siatce punktowej wg wzoru (linie poziome i pionowe),
  - wyszukiwanie ze zbioru różnych figur dwóch takich samych,
  - rozpoznawanie liter dotykiem, wodząc palcem po wypukłych literach alfabetu ruchomego,
  - kopiowanie liter przez kalkę techniczną,
  - rysowanie liter palcem na tackach z piaskiem, palcem umoczonym w farbie, grubym pędzlem na dużej kartce,
  - „Polowanie na literkę”- wyszukiwanie w tekście określonej litery,
  - dobieranie par jednakowych liter,
  - dobieranki obrazkowo- literowe utrwalające znajomość liter,
  - dobieranie liter wielkich i małych,
  - tworzenie wyrazów za pomocą suwaka lub składanki,
  - uzupełnianie napisów pod obrazkami

1. Percepcja słuchowa.

Cele:

1. - przygotowanie do nauki czytania,
  - kształtowanie analizy i syntezy słuchowej,
  - wyrabianie orientacji w otaczającym świecie,
  - wyrabianie prawidłowej reakcji na umówiony sygnał,
  - rozumienie mowy- bogacenie słownika biernego, reakcja na polecenia,
  - nauka fonacji głosek, sylab, wyrazów.

Ćwiczenia i zabawy:

1. - „Jadą samochody”- zabawa naśladowcza,
  - odgadywanie źródła dźwięku (dźwięki wydawane za zasłoną na bębenku, dzwonkach),
  - „Kukułeczka”- rozpoznawanie po głosie kolegi,
  - ćwiczenia słuchowe przy pianinie- rozpoznawanie dźwięków wysokich i niskich,
  - „Wróbelki i wrony”- zabawa rytmiczna- naśladowanie ruchem dźwięków niskich i wysokich: wróbelki zbierają ziarenka- dźwięki wysokie, wrony zbierają ziarenka- dźwięki niskie,
  - ćwiczenia pamięci słuchowej- powtarzanie zdania złożonego wypowiedzianego przez nauczyciela,
  - rozpoznawanie źródła dźwięku np. szelest kartki,
  - odtwarzanie prostych rytmów 2-4-elementowych przy pomocy klocków,
  - śpiewanie wierszyków sylabami,
  - odgadnij jaki instrument gra,
  - wyklaskujemy imiona- dzielenie słów na sylaby,
  - „Naśladuj Jasia”- wypowiadanie i jednoczesne wykonywanie czynności: ska-kać, ma-chać, ma-sze-ro-wać, itp.
  - wykonywanie czynności ruchowych na sygnał dźwiękowy,
  - układanie prostych i złożonych zdań na podstawie obrazka,
  - zabawy z użyciem wyliczanek sylabowych, np. Pani Zo- Zo- Zo- Pani sia- sia- sia-...
  - układanie zdań z podanymi wyrazami,
  - odtwarzanie prostych rytmów przy użyciu znaków graficznych,
  - rymowanie wyrazów dwusylabowych, np. mama- rama, rosa- nosa,
  - wyodrębnianie wyrazów w zdaniu przy użyciu klocków lub pasków papieru,
  - wyodrębnianie pierwszej sylaby w wyrazie w oparciu o przedmioty znajdujące się w sali i w oparciu o obrazek,
  - rymowane zgadywanki na temat zwierząt, np. Koń wielki jak... (słoń), Kot wskoczył na... (płot),
  - „Bajka o Sylabince”- synteza sylabowa,
  - porównywanie długości słów,
  - słuchanie dźwięków- wyodrębnianie głosek w nagłosie,
  - śledzenie dźwięków- „Jeżeli usłyszysz głoskę np. „o” klaśnij w ręce”,
  - układanie zdań, liczenie wyrazów w zdaniu,
  - porównywanie które zdanie dłuższe,
  - liczenie sylab,
  - porównywanie liczby sylab,
  - „Wagoniki sylabowe”- tworzenie wyrazów na kończącą się sylabę wyrazu poprzedniego,
  - wybieranie obrazków, których nazwy zaczynają się od podanej głoski,
  - dobieranie par obrazków, których nazwy zaczynają się taką samą głoską,
  - wybieranie obrazków, których nazwy kończą się określoną głoską,
  - analiza i synteza słuchowa wyrazów- dzielenie na głoski,
  - różnicowanie spółgłosek i samogłosek,
  - układanie wyrazów z żądanymi głoskami,
  - tworzenie wyrazów przez dodania lub odjęcie głoski, np. As- las, Alinka- linka, itp.

1. Sprawność manualna

Cele:

1. - wyrabianie orientacji w schemacie własnego ciała,
  - doskonalenie sprawności i siły mięśni i stawów,
  - doskonalenie koordynacji pracy poszczególnych grup mięśniowych,
  - doskonalenie koordynacji wzrokowo- ruchowej,
  - kształtowanie orientacji przestrzennej z punktu widzenia własnej osoby i stałości położenia przedmiotów w przestrzeni,
  - wyrabianie nawyku prawidłowego trzymania przedmiotów w dłoni (np. ołówka, łyżki),
  - przygotowanie do nauki pisania,
  - doskonalenie sprawności manualnej.

Ćwiczenia i zabawy:

1. - ćwiczenia rozmachowe:
    - kreślenie w powietrzu dużych, płynnych, swobodnych ruchów w kształcie fal, kół, ósemek, itp.
    - kreślenie kredą na tablicy, pędzlem, węglem na dużych arkuszach, palcem lub patykiem na tackach z materiałem sypkim, itp.
    - pogrubianie konturów, czyli obwodzenie po śladzie linii pojedynczych szerokim pędzlem, mazakiem, kredą,
    - zamalowywanie dowolnej przestrzeni dużych płaszczyzn farbami, kredą, węglem, tworzenie kolorowych krat, układów pasów,
    - zamalowywanie określonej przestrzeni ww. sposobami,
    - zgadywanie kreślonych ręką dziecka w powietrzu różnych kształtów,
  - nawlekanie koralików,
  - układanie dowolne z użyciem układanki koralikowej,
  - obrysowywanie figur geometrycznych,
  - sytuowanie przedmiotu względem innego, np. połóż klocek na stole, pod krzesłem, itp.
  - układanka „Kółko i kreski” wg wzoru,
  - ćwiczenia równoważne- chodzenie po ławeczce,
  - zamalowywanie figur geometrycznych,
  - „Deszczyk pada”- stukanie czubkami palców,
  - lepienie z plasteliny,
  - orientacja w schemacie ciała,
  - orientacja w kierunkach,
  - pogrubienie linii narysowanych przedmiotów,
  - łączenie punktów narysowanych przez nauczyciela,
  - obrysowywanie przedmiotów i figur geometrycznych,
  - rysowanie linii w labiryncie,
  - sytuowanie przedmiotów względem dziecka,
  - rysowanie kół kierunkowych jedną ręką,
  - rysowanie dwiema rękami jednocześnie,
  - sytuowanie kół względem kresek pionowych i poziomych,
  - wycinanie figur po linii,
  - kopiowanie rysunków- przerysowywanie przez kalkę techniczną,
  - kalkowanie prostych schematów znaczeniowych,
  - „Zabawa łyżwiarzy”- rysowanie oburącz na dużych płaszczyznach,
  - „Sadzenie ziemniaków”- sytuowanie przedmiotów na wyznaczonych punktach,
  - zabawy piłeczką pingpongową,
  - rysowanie kółeczek i kresek w liniaturze,
  - łączenie punktów tworzących figury geometryczne,
  - układanka patyczkowa wg wzoru,
  - malowanie pęczkiem waty,
  - malowanie suchym palcem,
  - zabawa w „Bierki”,
  - ugniatanie kul i celowanie,
  - ćwiczenia ruchowe i ruchowo- słuchowe z metody „Dobrego startu”,
  - uzupełnianka obrazkowa,
  - rysowanie po śladzie- połącz kropki,
  - ugniatanie palcami kuleczek z papieru i plasteliny różnej wielkości i pokrywanie nimi powierzchni papieru,
  - zabawy manipulacyjno-konstrukcyjne,
  - rysowanie po śladach jednocześnie obiema rękami.

1. Ćwiczenia relaksacyjne

1. - strzepywanie dłoni,
  - naśladowanie gry na instrumencie,
  - nawijanie wełny na motek,
  - kołowrotek,
  - machanie „skrzydłami”,
  - naśladowanie drzew na wietrze,
  - łamiący się pajacyk,
  - „marzenia” przy muzyce relaksacyjnej.

Zamierzone efekty i osiągnięcia

Dziecko:

nauczy się samoakceptacji i akceptacji innych,
zaspokaja potrzeby akceptacji, aktywności, przeżywania satysfakcji,
nauczy się współpracy w grupie,
pozna swoje możliwości i zainteresowania,
wyrobi nawyk słuchania i dostosowywania się do poleceń wydawanych przez prowadzącego zajęcia,
lepiej radzi sobie z emocjami,
zdobędzie nowe doświadczenia,
swobodniej wyraża swoje uczucia,
nauczy się korzystać z pobudzonej wyobraźni i fantazji,
sprawnie działa w zakresie małej i dużej motoryki,
poprawi werbalizację,
nabędzie umiejętność łatwiejszego komunikowania się ze środowiskiem.

W konsekwencji może uczyć się efektywniej i więcej osiągnąć.

K. Mróz

unia

Wyszukiwarka

Kalendarz